|
|
Një burrë që qan
Botuar në gazetën “Tirana Observer”, 11 shtator 2008
Në të vërtetë ky është titulli i një libri, por që i shkon edhe një artikulli me temë mprehtësisht të ditës. Po ta pranosh si të tillë do të qe e dobishme që ai titull të kishte edhe një pjesë të dytë, në të cilin të shprehej ideja se edhe shqiptarët duhet të ngrejnë zërin, të thërrasin, të bëjnë apel.
Por përse është fjala?
“Një burrë që qan” është një libërth prej pak a shumë gjashtëdhjetë faqesh, një rrëfim i dhimbshëm i një burri shqiptar, i cili quhet Kadri Kuka. Atij para disa muajsh, pas një vuajtjeje të gjatë, i ndërroi jetë bashkëshortja. E mori me vete papritur një tumor gjiri, një “kokër” e vogël sa një bajame, që kur e palpon për herë të parë të duket gjë krejt e pafajshme. Kadri Kuka është edhe gazetar, edhe njeri kulture, edhe autor librash. Ndryshe nga libri që promovoi dy-tre muaj më parë dhe që lidhej me imazhin mbresëlënës të Beratit, kësaj rradhe pena e tij janë lotë për bashkëshorten.
Nuk është turp të qajë burri, përkundrazi është hijeshi dhe lartësi zemre. Lotët e burrit nuk dalin kurrë kot. Ai nuk ngashërehen për çdo lloj dhimbje. I burojnë prej syve vetëm në heqje shumë të mëdha.
Libri i Kukës është tronditës për ngjarjen që tregon, për ato tre vite lufte të Xhemiles së tij me vdekjen. Ai është shokues edhe për një arsye tjetër. Pjesa e parë e vlerës, ajo e shprehjes artistike të dramës që ka vuajtur dhe i dhemb pa pushim, nuk është objekt i këtij shkrimi. Pra ky artikull nuk është një reçension për këtë libër. Ai ka për synim të dëshmojë e tërheqë vëmendjen e opinionit publik për një pamje tjetër të asaj që shoqëron rrëfimin e “burrit të qan”.
Kjo ka të bëjë me shërbimin shëndetësor publik shqiptar. Po ndjekim nga afër dhe me një vagëllim shprese impulset që kërkon t’i japë këtij shërbimi jetik ministrja Gode. Jemi bashkë me të. E megjithatë ka pak gjasë që gjendja të ndryshojë. Nuk kemi të bëjmë me një sëmundje të zakonshme të këtij shërbimi, të kalueshme. Ai po merr pamjen e tumorit.
Sipas “Burri që qan”, pas tre vitesh kurimi në Shqipëri dhe në Turqi, në javët e fundit të jetës së saj, bashkëshortja e autorit, një mësuese aq e mirë në qytetin e vet, shtrohet në një spital të rëndësishëm publik në kryeqytet. Nuk po e identifikojmë këtë grehinë. Nuk ka asnjë rëndësi. Me gisht nuk mund të kallzohet vetëm një spital, por i gjithë sistemi. Më saktë kjo akuzë thjesht duhet përsëritur sepse nuk kanë mbetur faqe gazete dhe kronikë televizive pa e bërë të ditur këtë problem.
Kadri Kuke shkruan “E shtrova time shoqe tek Spitali…Së bashku me mua ishte edhe vjehërra. Kur hymë në dhomën e pavijonit më ranë në sy disa krevate hekuri dhe batanije të grisura. Ne na kishin thënë që në pavjon s’kishte asnjë krevat bosh, ndërsa vetëm në dhomën që ne shkuam kishte dy-tre krevate të tillë. Ime shoqe u sistemua në qoshe të dhomës. Që andej dukej T. dhe dielli ngrohte së pari krevatin e saj. Dhoma ishte plot hapësirë e dritë. Përballë nesh ishte një vajzë me një infeksion të rëndë në kockën e dorës së majtë. Së bashku me të ishte edhe e ëma që gjithë ditën thurrte triko. Herë pas here vinte doktori që e mjekonte dhe e ëma e vajzës gjithnjë do t’i fuste ndonjë pesëmijëshe në xhep…Brenda dhomës në një kthinë ishte edhe banjoja dhe kur ajo bllokohej, duhej të paguaje një sanitare….Ndërsa më e kendshmja ishte shpërndarësja e ushqimit, një grua bullafiqe dhe me pantallonat deri tek kërthiza e barkut. Ajo fillonte e bërtiste që në hyrje të korridorit: “Hajde gra, kemi sallam sot...Sallam të mirë e të lire!”…E kështu kalonin ditët. Vizitat bëheshin rutinë. Kryeinfermieri i pavionit ishte njeri shpirtmirë, por jo i zoti në profesion. Doktoresha, një vajzë e re, me flokët kaçurrela dhe me çisme me majë, kur hynte në dhomë i përplaste aq shumë takat, sikur donte të thoshte: Më shikoni mua, sa bukur jam veshur....”
Në librin “Një burrë që qan” Kadri Kuke bën edhe shumë denoncime të tjera, mjaft më tronditëse se ato që cituam, siç edhe përshkruan me respekt portrete e sjellje mjekësh të veçantë. Për të gjithë personat e spitalet, qytetet në Shqipëri. Mal të Zi apo në Turqi, ai përdor vetëm iniciale apo thjesht një gërmë. Nuk kërkon të fyejë asnjë njeri, porse gjithë kohës vetë është ndjerë i fyer gjer në palcë. Jo aq për paketat e lekëve bashkshish, ilaçet e munguara që duhej t’i blinte vetë apo për pashërbimin total, por për paetikën, padhemshurinë, mungesën e humanizmit. Siç të gjithë ne që e kemi provuar kontaktin e parë dëshpërues dhe alarmant me shërbimin tonë shendetësor publik, fryma e përfitimit dhe e korrupsionit aty ka goditur dhe gjymtuar vetë thelbin e profesionit. Mjekësia ka lindur prej humanizmit. Po mungoi ajo nuk ka më mjekësi, madje as bisnes. Del një gjë tërësisht e pistë.
Nuk mund të shkohet më tej pa u guxuar përballja e të gjithë shoqërisë sonë me këtë shthurrje dhe shprishje të identitetit tonë. Ne kemi të meta, por nuk jemi aspak kjo katandi, Gjithçka ta vësh në vijë në këtë Shqipërinë tonë nuk do të ketë mbrodhësi me shërbimin shendetësor publik që kemi, me mjekun që po shformohet e shtrembërohet moralisht aty. Të vjen keq që mes mjaft profesionistëve të tyre nuk ka as kurajë dhe as dëshirë të gjejnë e propozojnë vetë mënyrat e efektshme të shkuljes së kësaj sëmundjeje shoqërore.
Shkrimtari Zija Çela, një penë e vyer, ca kohë më parë bëri publik një libër (“Për dashurinë shkruhet pas vdekjes”), për sëmundjen e papritur nga tumori të djalit të tij, Dritanit, një përkthyes i magjishëm i letërsisë italiane, vetëm 35 vjeç. Është një libër që të lë pa frymë jo vetëm për talentin artistik të të rrëfyerit, por mbi të gjitha për forcën e madhe të dëshirës për jetë që autori shpreh gjenialisht nëpërmjet dramës së familjes së tij. E megjithatë i kuruar në spitalet italiane, në libër një dramë e tërë në disa qindra faqe, nuk gjen dot një episod shpërfilljeje apo etike të munguar. Nuk po e citoj në këtë artikull ndonjë fragment se si ishte shërbimi i mjekëve të vendit larg vetëm disa dhjetra milje det, por prej “Burri që qan” po shkëput vetëm këta rreshta nga ditët e fundit të të paharruarës Xhemile, mbushur pesëdhjetë vite në 28 dhjetor 2007 dhe dhënë shpirt në ditët e para të janarit, në datën katër: “Sëmundja tashmë ishte në kulmin e vet. Edhe marrja e oksigjenit e bezdiste. E hiqte tubin shpesh me dorë, por ne menjëherë ia vinim sërish tek hundët. Hundët ishin bërë tërë plagë, për shkak të tubit të oksigjenit që mbante ditë e natë...Kishte raste që oksigjeni mbaronte dhe ime shoqe i ngjante atij peshkut që përpëlitet në zall...Të alarmuar ne vraponim nga kati i tretë, jashtë ku flinte personi përgjegjës që ndërronte bombulat e oksigjenit. Personi i përgjumur ecte si një buallicë, sikur nuk kishte ndodhur asgjë....”.
Ylli Polovina
 Version i printueshem
Faqja paraardhese |
|
|
